Yenilenme (Rejenerasyon), erginleşmiş bireylerin normal yaşantılarında bazı doku ve hücrelerinin yenilenmesi ya da verilen kayıpların tekrar yerine konması.
- Fizyolojik yenilenme; normal yaşantıda bazı vücut doku ve hücrelerinin sürekli olarak yaptığı yenilemedir. Örneğin, epitel tabakası ve kan hücrelerinde, eklem bacaklılarda üst derininin atılması, kuşlarda tüy, memelilerde kıl, geyiklerde boynuz değişimi, vs.
- Onarımsal yenilenme; vejejatif çoğalma sırasında ya da yaralanmalarda vücudun eksik kısımlarının tamamlanmasıdır. Örneğin bazı eklem bacaklılar, balıklar, amfibiler de genellikle genç dönemlerde yitirilen üyeler yenilenebilir. Bunun en bilinen örneği, kertenkelelerin kuyruklarını yenilemesidir. Çoğu omurgasız hayvan, vücudunun tamamını yenileyebilir. Örneğindeniz yıldızı orta diskten parça alınması koşuluyla, kopan bir kol tüm vücudunu tamamlayabilir. Halkalı solucanlar, ortadan bölündüklerinde arka kısım ön tarafı, ön kısımsa arka tarafını tamamlayabilir. En bilindik rejenerasyon örneklerinden Planaria ise, 1/100'ünü yenileyebilir. Yenilenme yeteneği hayvanın yaşı, organizasyon derecesi geliştikçe azalır. Gelişmiş çok hücrelilerde yenilenme genellikle olmaz, dokuların bazılarında hiç görülmezken (beyin, retina), bazı dokularda görülür.
No comments:
Post a Comment