Sunday, 29 January 2012

AKILLI TASARIM


Akıllı tasarım, evrenin ve içerisindeki canlıların[1] doğal seçilim gibi modern bilimin kabul ettiği süreçlerle oluşamayacağını, bu nedenle zeki ve bilinçli bir varlık tarafından tasarlandığını iddia eden bir görüş.[2] Akıllı tasarım iddiası, bilim çevreleri tarafından Yeni yaradılışçılık (İng: New creationism) olarak anılmaktadır.[3][4][5]
AT destekçilerine göre ise Akıllı Tasarım evrimin gayesel bir içerik taşıdığını iddia eden ”evrimsel” bir yaklaşımdır. Canlı genomlarında ki bilginin kökeninin ancak tasarımla açıklanabileceğini iddia eder. İlk canlı organizmadaki temel tasarımın, tanık olduğumuz tüm canlılığı ortaya çıkaran kaynak kodu içerdiğine, evriminde bu kaynak kodu kullanarak ve onun çevresinde bir öğrenme süreci olarak belirli bir amaç doğrultusunda, genomun içerisinden, gene genomun çevre koşullarına uymasını sağlayacak şekilde gerekli verileri ürettiğini, seçtiğini, derlediğini iddia eder. Doğal seçilim, mutasyon ve diğer evrimsel mekanizmaların kendilerinin de aslında temel tasarımı şekillendiren süreç mekanizmasındaki parçalar olduğunu savunur.[1]
Akıllı Tasarım argümanı, tüm canlı organizmaların "aşağı yukarı günümüzdeki halleri ile" bir "akıllı tasarımcı" tarafından tasarlandığını görüşünü benimser.[6] Akıllı tasarımın kuramını benimseyenler, çoğunlukla bu tasarımın "kimin" tarafından yapıldığını açıklamaktan özenle kaçınır, [6] herhangi bir tek tanrılı dinin tanrısının ismini telaffuz etmezler (Allah, Kutsal Üçleme,Yehova vs). Bunun nedeni kısmen, Akıllı Tasarım'ın okullarda evrim teorisine bilimsel bir alternatif olarak okutulmasını sağlamaktır.[6] Akıllı tasarımın önderliğinin yapıldığı ABD'de din reklamının yapılması ve dinin yaygınlaştırılmaya çalışılması anayasaya aykırıdır.[6]
Akıllı Tasarım kuramını benimseyenler arasında genel olarak iki kol olduğu söylenebilir. Bunlardan ilki yaratılışçılığa yakın olan ve türlerin ortak bir atadan gelmediğini savunan kısımdır. Akıllı tasarım kuramını benimseyenlerin büyük kısmını bunlar oluşturur. Diğer kol ise evrimin var olduğunu ve ortak atayı savunan fakat yaratılıştan sonraki bu süreçlerin ve evrendeki diğer tüm süreçlerin belirlenmiş bir şekilde bir tasarımcı tarafından yönlendirildiğini savunan gruptur. Önden yüklemeli evrim[7] bu tür bir görüştür. Akıllı tasarım kuramcıları içinde çeşitli görüşler olsa da; genel olarak Akıllı tasarım kuramının neyi savunduğu konusunda yapılan açıklamalarda, türlerin değişmediği iddiası yer almaz.[8] Bu yüzden hem türlerin ortak atadan geldiğine inanan hem de inanmayanlar Akıllı tasarımı savunabilmektedir.
Evrim teorisine alternatif olarak ortaya atılan Akıllı tasarımın liderliğini merkezi Amerika'da bulunan Discovery Institute yapmaktadır.[kaynak belirtilmeli]

Konu başlıkları

  

Tarihçe 

Tasarım kuramının temelleri ilk olarak 1802 yılında İngiliz Anglikan din adamı William Paley tarafından ortaya atılmıştır. Paley, Yerde bir cep saati bulursanız, daha önce hiç böyle bir şey görmemiş olsanız bile onun zeki bir varlık tarafından yapıldığını hemen anlardınız. diyordu.[9]. Paley aynı şeyin doğa için de geçerli olduğunu düşünüyordu. Ona göre doğanın karmaşıklığı tasarımının kanıtıydı.
Akıllı tasarım kuramı, 1990'larda Darwinci biyolojik evrim teorisinin bir reddi olarak başlıca ABD'de ortaya çıktı.[6] Biyokimyacı Michael Behe'nin Darwin'in Kara Kutusu kitabı bu kuramın ilk büyük çıkışı olmuştur.
Akıllı Tasarım argümanı, 1743-1805 yılları arasında yaşamış Anglikan din adamı William Paley'in temellerini attığı "indirgenemez karmaşıklık" iddiaları ekseninde şekillendi.[6]

İndirgenemez karmaşıklık 

Ana madde: İndirgenemez karmaşıklık
Akıllı tasarımın en yaygın kullanılan kavramlarından biri indirgenemez karmaşıklıktır. Bu kavram AT'nin önde gelen isimlerinden Michael J. Behe tarafından "her biri temel işleve katkıda bulunan, birbiriyle etkileşim halinde olan, iyi eşleşmiş çeşitli parçalardan oluşan ve bu parçalardan herhangi birinin çıkarılmasıyla işlevini gerçekleştiremez hale gelecek tek bir sistemi" ifade etmek için icad edilmiştir. Akıllı tasarım doğada bu tür sistemler bulunduğunu ve bu sistemlerin kademe kademe doğal süreçlerle oluşamayacağını çünkü daha basit bir sisteme indirgenemeyeceğini iddia eder. Fakat bu güne kadar öne sürülen tüm örneklerin indirgenebilir oldugu bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir. Richard Dawkins'in "Kör Saatçi" kitabı tamamen bu konuya odaklanmıştır ve karmaşıklığın nasıl daha basite inergenebileceğini gösteren pek çok örnek içermektedir. İndiregenebildiği gözlenenen bazı örnekler şunlardır:[10]
  • Uçma işlevini yerine getiremeyen yarı-kanatların, yüksekten atlarken düşüşü yavaşlatma özelliğinin olması. Özellikle sadece ağaçların üzerinde yaşayan ve toprak tabanının kendileri için tehlike arz ettiği canlılarda, bu özellik hayati bir öneme sahiptir ve ağaçtan ağaca atlamaya olanak sağlar.
  • Renkleri veya şekilleri ayırt edemeyen farklı gözlerin varlığı. Bu gözler daha ilkeldir ve algı dereceleri çok düşüktür. Buna rağmen hareketleri görebilmeye ve bunlardan kaçabilmeye olanak sağlar.

Bilimsellik tartışmaları 

Akıllı tasarım kuramını benimseyenlerin makaleleri çeşitli yayınlarda yer almıştır [11] fakat hiçbirisi biyoloji ve genel olarak bilim alanında saygın ve kabul gören yayınlar olmamakla beraber kimi yayınlardan geri çevrilmiştir. Bu makalelerden hiçbirisi somut bir araştırma sonucu üretilmiş yayınlar değildir.
Bilim camiasına göre ise akıllı tasarım, doğal seçilim konusundaki temel bir yanlış anlamaya dayanır ve birçok canlının evrimsel tarihindeki öncül[12] sistemlerin varlığını inkar ettiğini savunur.[6] Hiçbir şekilde deneysel bulgulara dayanmaz ve dolayısıyla bilimsel değildir.[6]
Bilimsel camianın çok büyük bir çoğunluğu[13] akıllı tasarımı bilimsel olmayan, sözdebilim [14][15] veya çöp bilim[16][17] olarak görmektedir.
Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi gibi sayısız bilimsel birlik, hayatın kökenine dair akıllı tasarım ve diğer tüm ilahi müdahele iddialarının, deneysel olarak test edilecemeyecekleri, hiçbir tahminde bulunamayacakları ve kendi yeni hipotezlerini yaratamayacakları için bilim olmadığını belirtmiştir.[18] Akıllı tasarımı savunanlar bu görüşe katılmaz ve akıllı tasarımın iddialarının test edilebilir olduğunu savunurlar. Fakat Akıllı Tasarım kuramına karşı çıkan bazı bilim insanları Akıllı Tasarım kuramının iddialarını bilimsel kabul ederek çürütme amaçlı bilimsel savlar ortaya koymuşlardır. [19] Buna karşın tartışmalar hala sürmektedir.

Dış bağlantılar 

Destekleyici 

Eleştirel 

Medya makaleleri 

  • TC'den erişilemeyen bağlantılar için bu linki deneyiniz

Akıllı tasarım konusunu işleyen İngilizce siteler

Destekleyici

Karşıt [değiştir]

Kaynakça 

Dipnotlar 

  1. ^ "Intelligent design." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  2. ^ Discovery Institute, Center for Science and Culture. Questions about Intelligent Design: What is the theory of intelligent design? "The theory of intelligent design holds that certain features of the universe and of living things are best explained by an intelligent cause, not an undirected process such as natural selection."Questions About Intelligent Design
  3. ^ David Sloan Wilson, NY Times (8 Nisan 2007)
  4. ^ Yeni Yaradılışçılık: Biyoloji Saldırı Altında, Barbara Ehrenreich ve Janet McIntosh
  5. ^ Milli Bilimsel Eğitim Merkezi
  6. ^ a b c d e f g h "Intelligent design." Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
  7. ^ http://www.researchintelligentdesign.org/wiki/Front-loaded_evolution
  8. ^ Isn't Intelligent Design Another Name for Scientific Creationism? (ARN.org)
  9. ^ Bill Bryson (2004). Hemen Herşeyin Kısa Tarihi. Boyner yayınları.             975-7004-46-4      .
  10. ^ Richard Dawkins, Tanrı Yanılgısı, Kuzey Yayınları, Aralık 2007, s.120-121.
  11. ^ Akıllı tasarımı savunan Discovery Institute kurumunun resmi sitesi
  12. ^ İngilizce: precursor
  13. ^ Bakınız: 1) en:List of scientific societies rejecting intelligent design #) Kitzmiller v. Dover page 83. 3) The Discovery Institute's en:A Scientific Dissent From Darwinism petition begun in 2001 has been signed by "over 600 scientists" as of August 20, 2006. A four day en:A Scientific Support For Darwinism petition gained 7733 signatories from scientists opposing ID. 4)The AAAS, the largest association of scientists in the U.S., has 120,000 members, and firmly rejects ID. 5)More than 70,000 Australian scientists and educators condemn teaching of intelligent design in school science classes. 6) List of statements from scientific professional organizations on the status intelligent design and other forms of creationism.
  14. ^ National Science Teachers Association, a professional association of 55,000 science teachers and administrators in a 2005 press release: "We stand with the nation's leading scientific organizations and scientists, including Dr. John Marburger, the president's top science advisor, in stating that intelligent design is not science.…It is simply not fair to present pseudoscience to students in the science classroom." National Science Teachers Association Disappointed About Intelligent Design Comments Made by President Bush National Science Teachers Association Press Release August 3 2005
  15. ^ Defending science education against intelligent design: a call to action Journal of Clinical Investigation 116:1134-1138 American Society for Clinical Investigation, 2006.
  16. ^ "Biologists aren’t alarmed by intelligent design’s arrival in Dover and elsewhere because they have all sworn allegiance to atheistic materialism; they’re alarmed because intelligent design is junk science." H. Allen Orr. Annals of Science. New Yorker May 2005.Devolution—Why intelligent design isn't. Also, Robert T. Pennock Tower of Babel: The Evidence Against the New Creationism.
  17. ^ Junk science Mark Bergin. World Magazine, Vol. 21, No. 8 February 25 2006.
  18. ^ National Academy of Sciences, 1999 Science and Creationism: A View from the National Academy of Sciences, Second Edition
  19. ^ Örnek olarak Kenneth Miller ve Russell Doolittle gösterilebilir.
Posted by

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)